drs R.J. Gerritsen, specialist Interne geneeskunde, lid Collegium Cardiologicum
De oncologie is het deelgebied van de interne geneeskunde dat zich bezig houdt met onderzoek en behandeling van tumorziekten. Bij de hond en de kat komen, net als bij de mens, diverse vormen van kanker voor. Huid, steunweefsel, hart, bloed, lymfeweefsel, maag en darmen, lever, beenmerg, melkklieren, in ieder orgaan of weefsel kan zich een tumor ontwikkelen. Behalve zichtbare dan wel voelbare tumoren, zijn er de tumoren die zich indirect verraden, bijvoorbeeld door aantasting van (de functie van) een orgaan. De uitdaging is in alle gevallen te komen tot een duidelijke diagnose. Typeer, bepaal of en in welke mate sprake is van uitzaaiingen en maak dan je plan.
De meest effectieve behandeling van een tumor is de volledige chirurgische verwijdering ervan. Soms is dit echter onmogelijk, bijvoorbeeld omdat de tumor is uitgezaaid of omdat deze vergroeid is met weefsel dat niet weggenomen kan worden. Een deel van die chirurgisch niet te verwijderen tumoren kan met chemotherapie bestreden worden. Maligne lymfoom, een bij de hond en de kat veelvuldig voorkomende tumorziekte, is zo'n aandoening waar cytostatica uitkomst kunnen brengen.
Doel van chemotherapie is, wat mij betreft, de patiënt op diervriendelijke wijze te genezen of diens leven op een aanvaardbare manier te verlengen. Omdat honden en katten in veel mindere mate dan mensen last hebben van ongewenste bijwerkingen van chemotherapie, kan dat doorgaans met behoud van kwaliteit van leven. Het dier voelt zich niet waarneembaar misselijk of ziek en heeft geen pijn. Ook haaruitval is een uitzondering; sommige katten verliezen hooguit tijdelijk hun snorharen. Voor een buitenstaander is vaak niet te zien dat een dier voor een chemokuur komt.
Om te kunnen inschatten of chemotherapie zal aanslaan, is lichamelijk onderzoek nodig met bloedonderzoek, soms aangevuld met röntgenfoto's, echo-onderzoek en weefselonderzoek. Bij 40 tot 60% van de honden met maligne lymfoom wordt het leven met een jaar verlengd; bij 25% van de honden is dat langer dan twee jaar en ongeveer 1 op de 6 of 7 dieren kan helemaal genezen.
Zo kreeg ik op zeker moment een krantenknipsel toegestuurd van de eigenaren van een bruine Newfoundlander, die ik enkele jaren daarvoor had behandeld voor lymfeklierkanker. De hond was door toeristen in het gebied rond Lauwersoog aangezien voor een bruine beer en had het nieuws gehaald. Zelfs als er een onderhoudsprotocol nodig is, kan dit goed werken voor de patiënt. Momenteel hebben we Simba, een prachtige ragdoll op een onderhoudsprotocol staan. Jonge katten met maligne lymfoom hebben wel 80% kans om te genezen van de tumor.
Vanwege de risico's die verbonden zijn aan het werken met chemotherapeutica, hanteren we strikte veiligheidsvoorschriften en -procedures. De middelen zijn kostbaar maar ook om deze reden is de behandeling prijzig. Een kuur bij een hond omvat gemiddeld genomen 12 tot 14 behandelingen; een enkele keer is nabehandeling volgens een rescue protocol nodig.
Lees al onze referenties